ندای لرستان - خرم آباد- ایرناپلاس- از شمال تا غرب و جنوب غرب، ایران درگیر سیلاب است. در این میان آنچه کار امدادرسانی را سخت‌تر می‌کند، تفاوت اقلیم و شرایط در مناطق مختلف و حتی تفاوت‌های فرهنگی و قومی است.
اوضاع در لرستان همچنان بحرانی است و قربانی شدن 15 نفر از هم‌وطنانمان در این استان باعث شده تا لرستان بعد از شیراز با 21 کشته، در رتبه دوم بیشترین قربانیان سیل 98 قرار گیرد. این سیل تقریباً تمام مناطق این استان را درنوردیده و از نورآباد، خرم‌آباد، پلدختر، معمولان تا
الیگودرز را درگیر کرده است.
این در حالی است که طی چند روز گذشته در
الیگودرز علاوه بر جاری شدن سیل، بارش سنگین برف هم وجود داشته و بر اساس گفته‌های شاهدان عینی تا دیروز بارش برف ادامه داشته و حالا هوا در این مناطق فوق‌العاده سرد است. شاید این موضوع را بتوان به‌عنوان یکی از تفاوت‌های سیل لرستان با سیل در سایر استان‌های به‌ویژه استان گلستان دانست. سیل در استان گلستان، مناطق آق‌قلا و گمیشان را در زیر آب برد، اما گستردگی سیل در لرستان به حدی بود که تقریبا تمام مناطق و مردم استان را درگیر کرده است.
**شیب بالا، قدرت سیل را چند برابر کرد
به گفته کارشناسان، یکی از دلایل این اتفاق شیب بالای این استان است که باعث شده سیل با سرعت و قدرت بالا شهر به شهر حرکت کند و هر آنچه بر سر راه خود قرار دارد را با خود ببرد. اوضاع زمانی بدتر می‌شود که خروجی این سیل وارد سد کرخه شده و با توجه به سرریز شدن این سد، وارد استان خوزستان می‌شود و مشکلات در این استان را بیشتر کند. همین حجم زیاد و گستردگی بالای سیل در لرستان باعث شده تا به گفته امدادگران مشکلات در این استان چند برابر بیشتر از سایر استان‌های سیل‌زده باشد.
در این میان از آنجا که در این استان زیر ساخت مناسبی وجود نداشته است، آب خیلی از خانه‌ها را با خود برده و در برخی خانه‌ها که هنوز سر جایشان قرار دارند، گل‌ولای تا ارتفاع دو متر آن را پر کرده است. از طرفی همراه شدن آب با گل‌ولای، ضربه‌های قوی‌تری ایجاد کرده و باعث خرابی‌های بیشتری شده است.
وضعیت به‌مراتب در معمولان و پلدختر وخیم‌تر است و تخریب پل‌ها و نشست و فروریختن جاده‌های ارتباطی در آنجا بیشتر است. در این میان، خیلی از زمین‌های زراعتی که زیر کاشت گندم بودند نیز زیر آب و گل رفتند و همه این‌ها در کنار هم یک فاجعه بزرگ را رقم زده است.
حبیب فاتح، از اعضای جمعیت امام علی علیه‌السلام در لرستان است که در گفت‌وگو با ایرناپلاس وضعیت لرستان را تشریح می‌کند. این گروه از چهارم فروردین که موج اول بارش‌ها در لرستان شروع شده وارد این استان شده‌اند و قرار بود در یکی از مناطق شهر معمولان، ستاد خود را مستقر کنند که به گفته فاتح، خوشبختانه این اتفاق میسر نشد، چرا که حالا همان منطقه زیر دو متر آب رفته و راه‌های ارتباطی آن بسته شده است. با این حال، از هشتم فروردین به بعد و با شروع موج دوم و شدیدتر بارش‌ها این گروه مردمی در لرستان ستاد خود را مستقر کرده‌اند و سه گروه از آن‌ها به خرم‌آباد، معمولان و پلدختر فرستاده شده است.
**عدم هماهنگی ارگان‌ها و سازمان‌ها برای مقابله با بحران
فاتح می‌افزاید: آنچه پس از ورود ما به استان لرستان خیلی برای گروه ما محسوس بود، عدم هماهنگی ارگان‌ها و سازمان‌های مختلف برای مقابله با بحران بود. به برخی از مناطق به‌ویژه مناطق دورتر کمکی نمی‌رسید. کاری که ما کردیم این بود که با هلال احمر وارد مذاکره شدیم و تقسیم کار کردیم تا با شناسایی دقیق مناطق هم از موازی کاری جلوگیری شود و هم به همه مناطق اقلام و کمک برسد. بحران جای تعلل نیست، این نیست که گفته شود فردا کاری را انجام می‌دهیم. در بحران در لحظه نیاز به کار و کمک است و اگر کار به بعد موکول شود، معلوم نیست چه اتفاقی بیفتد.
او ادامه می‌دهد: با این که مسئولان دولتی برای کمک به مردم در منطقه حضور دارند، اما ساماندهی خوب نیست و گاه نبود متخصص باعث تصمیمات نادرست و غلط می‌شود. مثلاً تیم ما شاهد بود در نقطه‌ای از معمولان که یکی از پل‌ها خراب شده بود، به‌جای تعمیر آن یا احداث پل جدید، برای برقراری ارتباط جاده، شروع به پر کردن مسیر پل با خاک کردند؛ در حالی که این مسیر محل عبور آب بود. در حال حاضر، منطقه می‌طلبد که کارهای اصولی در آن انجام شود تا مشکلات بیش از آن‌که وجود دارد، نشود.
**لزوم توجه به ملاحظات قومی در حین کمک‌رسانی
اما گویا توجه نکردن به مباحث قومی و قبیله‌ای در این استان در حین کمک‌رسانی هم می‌تواند مشکل‌ساز باشد. فاتح می‌گوید: مشکلی که ما در بدو ورود داشتیم این بود که مردم منطقه خیلی سخت به ما اعتماد می‌کردند و البته هنوز هم این مشکل تا حدی وجود دارد. در بحث امداد رسانی گاه به مشکل برمی‌خوریم و اگر عدالت در کمک‌رسانی اتفاق نیفتد، ممکن است حس رقابت رخ دهد و اختلاف‌برانگیز باشد. به همین دلیل باید تلاش شود در کمک‌رسانی تبعیضی نشود. در این میان عدم رعایت عدالت و توزیع مناسب کمک‌ها حتی می‌تواند به فرهنگ محله آسیب بزند و مردم را نسبت به هم بدبین کند و حس رقابت را در میان آن‌ها بیشتر کند. نباید فراموش کنیم در شرایط بحران مردم زود‌رنج می‌شوند و با هر اتفاقی به هم می‌ریزند و همه این‌ها در کنار هم می‌تواند در مسیر امدادرسانی، مشکل ایجاد کند.
**آب و خاک منطقه آلوده است
در لرستان هم همانند سایر مناطق سیل‌زده، وضعیت بهداشت محیط یک از دغدغه‌های امدادگران است. فاتح در این باره می‌گوید که به‌واسطه سیل، خیلی از دام‌ها و احشام مرده اند و لاشه‌های آن‌ها در گل‌ولای مانده است. در این میان، بحث بهداشت زنان و کودکان به‌مراتب اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. به گفته این امدادگر خاک و آب منطقه فوق‌العاده آلوده است و می‌تواند باعث ایجاد مشکلات پوستی شود. آب در حین حرکت همه چیز را با خود به‌جاهای مختلف می‌برد که در میان آن‌ها، آلودگی‌های مختلف اعم از لاشه حیوانات و فضولات انسانی و حیوانی هم وجود دارد.
بر اثر سیل روز دوشنبه 12 فروردین در لرستان رودخانه های این استان در شهرستان های مختلف طغیان و سد مروک درود نیز سرریز کرد ستاد مدیریت بحران استان قبل از وقوع سیل اطلاع رسانی وسیعی را انجام داد و به صدها هزار نفر از اهالی هشدار داده شد منزل خود را ترک کنند.
اکنون برق، آب و گاز بسیاری از مناطق شهری و روستایی قطع شده، پل های بسیاری در مسیرهای اصلی و فرعی فروریخته و بسیاری از روستاهای سیل زده از جمله در شهرستان پلدختر، دلفان،
الیگودرز و دوره چکنی راه دسترسی ندارند.
مردم شهرهای پلدختر و معمولان و روستاهای اطراف حاشیه کشکان از 12 فروردین 24 ساعت و به مدت یک شبانه روز را بدون دریافت خدمات امدادی و هرگونه امکاناتی در پشت بام منازل یا کوه های اطراف گذراندند.
تمامی راه های ارتباط زمینی به منطقه قطع شده بود و شرایط جوی اجازه پرواز هوایی را نمی داد، اما از نخستین ساعات 13 فروردین با بهبود شرایط جوی و ایجاد یک راه دسترسی در مسیر آزادراه
خرم آباد - پل زال کار امدادرسانی به مردم آغاز شد.
اکنون راه دسترسی به پلدختر و معمولان برقرار است و امدارسانی همچنان ادامه دارد.
برآورد اولیه از خسارت سیل اخیر در لرستان 15 هزار میلیارد ریال است و تا کنون 15 نفر در این سیل جان خود را از دست داده اند.
7269/6060