ندای لرستان
مقاومت ویروس تب کریمه کنگو در برابرگرما کم است
سه شنبه 23 مرداد 1397 - 16:15:32
ندای لرستان - یک متخصص بیماری‌های عفونی گفت: عفونت‌های بیمارستانی بعد از آلودگی با خون یا ترشحات بیماران مبتلا به تب کریمه کنگو شایع است.
دکتر محمدرضا ناظر در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا منطقه لرستان، با بیان اینکه تب‌های خونریزی دهنده انواع مختلف دارند و بسیار کشنده هستند، اظهار کرد: یکی از آن‌ها بیماری تب خرماست که علائم آن بسیار شبیه تب کریمه کنگوست.
وی ادامه داد: این بیماری حاد تب‌دار و خون‌ریزی دهنده است که از طریق گزش کنه یا تماس با خون یا ترشحات یا لاشه دام و انسان آلوده منتقل می‌شود.
ناظر اضافه کرد: تب خونریزی‌دهنده کریمه-کنگو در انسان، بیماری شدیدی همراه با مرگ و میر 30 درصد ایجاد می‌کند و شیوع بیمارستانی آن نیز بسیار بالا است.
این متخصص بیماری‌های عفونی به مشخصات ویروس این بیماری اشاره کرد و افزود: عامل بیماری ویروسی از خانواده Bunyaviridae و جنس Nairovirus است که دارای پوشش پروتئینی بوده و قطر ساختمان آن 85 تا 100 نانومتر است و از گروه آران‌ای‌های تک رشته‌ای است.
مقاومت ویروس تب کریمه کنگو در برابرگرما کم است
وی عنوان کرد: مقاومت ویروس در برابرگرما کم است و در دمای 56 درجه سلسیوس به مدت 30 دقیقه از بین می‌رود؛ بنابراین پختن گوشت یا پاستوریزه کردن شیر باعث از بین رفتن ویروس می‌شود، ضمناً ویروس می‌تواند در خون به مدت 10 روز در دمای 40 درجه سلسیوس مقاومت کند.
ناظر با اشاره به اینکه ویروس در محیط اسیدی مثلاًاسید استیک دو درصد (و یا محیط اسیدی ایجادشده پس از جمود نعشی) از بین می‌رود و همچنین در برابر سدیم هیپوکلریت یک درصد و محلول دو درصد گلوتار آلدئید یا ضدعفونی‌کننده‌های فنول 3 تا 5 درصد، حساس است، تصریح کرد: با اینکه مواد شوینده مانند صابون ویروس را از بین نمی‌برند ولی تا حدی ویروس را غیرفعال می‌کنند؛ اسیدوزی که پس از چند ساعت از ذبح دام در جسد حیوان پیدا می‌شود موجب از بین رفتن ویروس می‌شود.
این متخصص بیماری‌های عفونی خاطر نشان کرد: در کشتارگاه‌های صنعتی، لاشه دام به مدت 24 ساعت در دمای چهار درجه سلسیوس نگهداری می‌شود تا ویروس از بین برود؛ نگهداری گوشت در یخچال منزل در دمای 1+تا 4+ درجه سلسیوس به مدت حداقل 24 ساعت نیز ویروس را از بین می‌برد.
وی بیان کرد: عامل بیماری تب خونریزی‌دهنده کریمه-کنگو، ویروسی از خانواده بونیاویریده، جنس نایروویروس است که تحت عنوان ویروس‌های بَندپابُرد (آربوویروس)(به انگلیسی:Arthropod-Borne Virus) شناخته می‌شود و شایع‌ترین ناقل آن کنه‌ای به نام هیالوما (به انگلیسی: Hyalomma) است.
وی با بیان اینکه ویروس تب خونریزی‌دهنده کریمه-کنگو اصولاً در طبیعت به وسیله کنه‌های سخت‌گونه هیالوما منتقل می‌شود؛ اما امکان انتقال به وسیله گونه‌های دیگر نیز وجود دارد، اضافه کرد: ویروس تب خونریزی‌دهنده کریمه-کنگو توانائی انتقال از طریق تخم (به انگلیسی: Transovarial Transmission) و نیز انتقال در مراحل مختلف بلوغ کنه (به انگلیسی:Transstadial Survival) را دارد.
مهم‌ترین راه آلودگی کنه هیالوما، خونخواری کنه از مهره‌داران کوچک است
ناظر با اشاره به اینکه مهم‌ترین راه آلودگی کنه هیالوما، خونخواری این کنه هیالومای نابالغ از مهره‌داران کوچک است، اضافه کرد: تنها یک بار آلودگی موجب می‌شود که کنه هیالوما در تمام طول مراحل رشد خود آلوده باقی بماند و کنه بالغ ممکن است عفونت را به مهره‌داران بزرگ، مانند دام‌ها منتقل کند؛ ویروس یا پادتنآن، در کنه هیالوما در مناطق وسیع دنیا پیدا شده ‌و ایجاد عفونت در انسان پس از گزیدن کنه آلوده یا له کردن آن روی پوست نیز ممکن است.
این متخصص بیماری‌های عفونی بیان کرد: این بیماری بیشتر در مناطق صحرایی آفریقا، اروپای شرقی ،خاورمیانه (عراق، افغانستان، پاکستان، ایران)، هندو غرب چین مشاهده می‌شود و شیوع بالایی از بیماری در بین پرسنل نظامی، کارکنان بیمارستان‌ها، کشاورزان و اشخاصی که با دام سر و کار دارند مشاهده می‌شود.
وی با اشاره به اینکه این بیماری در فصل‌های گرم سال از اواخر فروردین تا اواخر شهریور (زمان رشد و تکثیر کنه‌ها) شیوع پیدا می‌کند، یادآور شد: در بسیاری از موارد تا اوایل یا نیمه‌های پاییز کم‌کم پایان می‌یابد. اما در کشورهایی که تعداد دام‌های مبتلا و افراد مبتلا بالا است ممکن است به خاطر شیوع به پایان نرسد.
ناظر به راه‌های انتقال بیماری اشاره کرد و گفت: مخزن و ناقل ویروس در طبیعت، اصولاً کنه‌ها هستند و گاو، گوسفند، بز، خرگوش، خرگوش صحرایی و جوجه‌تیغی و حتی جوندگان مثل موش نیز به عنوان ناقل شناخته می‌شوند اما انواع پرندگان به جز شتر مرغ در برابر این بیماری مقاوم هستند.
وی افزود: این ویروس از طریق تماس مستقیم با خون یا ترشحات بیمار، لاشه حیوان آلوده (انتقال به قصاب یا پوست‌کن) سبب ایجاد همه‌گیری‌های ناگهانی می‌شود.
ناظر عنوان کرد: بیماری در حیوانات اهلی هیچ گونه علائم مشخصی ندارد و خطر انتقال بیماری در انسان در هنگام ذبح یا یک دوره کوتاه پس از ذبح حیوان آلوده (به دنبال تماس با پوست یا لاشه حیوان) وجود دارد؛ با وجود اینکه پرندگان (به غیر از شترمرغ) به این بیماری مقاوم هستند اما می‌توانند با پخش کنه‌های آلوده باعث ایجاد شیوع بیماری شوند.
تماس با خون و بافت بیماران منجر به انتقال بیماری می‌شود
این متخصص بیماری‌های عفونی افزود: همچنین تماس با خون و بافت بیماران به‌خصوص در مرحله خون‌ریزی یا انجام هرگونه عملی که منجر به تماس انسان با خون، بزاق، ادرار، مدفوع و استفراغ آن‌ها شود باعث انتقال بیماری می‌شود. به همین دلیل، مواردی در بین اعضای خانواده بیمار و پرسنل پزشکی بعد از آلودگی با خون یا ترشحات بیمار رخ داده است. به همین خاطر توصیه می‌شود پس از درمان با فوت تمام وسایل و لباس‌های فرد بیمار آتش زده یا امحاء شود.
وی گفت: بیمار در طی مدتی که در بیمارستان بستری است می‌تواند به لحاظ انتقال بیمارستانی به شدت دیگران را دچار آلودگی کند، عفونت‌های بیمارستانی بعد از آلودگی با خون یا ترشحات بیماران شایع است.
ناظر با اشاره به اینکه علائم بالینی این بیماری چهار مرحله دارد که در مرحله اول یا دوره کمون؛ بستگی به راه ورود ویروس دارد. پس از گزش کنه، دوره کمون معمولاً یک تا سه روز است و حداکثر به 9 روز می‌رسد و این دوره به دنبال تماس با بافت‌ها یا خون‌آلوده معمولاً پنج تا شش روز است و حداکثر زمان ثابت شده 13 روز بوده‌است.
وی بیان کرد: مرحله دوم قبل از خونریزی بوده که در این مرحله شروع علائم ناگهانی حدود 1 تا 7 روز طول می‌کشد (متوسط 3روز)، بیمار دچار سردرد شدید، تب، لرز، درد عضله، (بخصوص در پشت و پاها)، گیجی، درد و سفتی گردن، درد چشم، ترس از نور (حساسیت به نور) می‌شود. ممکن است حالت تهوع، استفراغ بدون ارتباط با غذاخوردن و گلودرد و احتقان ملتحمه در اوایل بیماری وجود داشته باشد که گاهی با اسهال و درد شکم و کاهش اشتها همراه می‌شود.
ناظر اظهار کرد: تب معمولاً بین 3 تا 16 روز طول می‌کشد. تورم و قرمزی صورت، گردن و قفسه سینه، پرخونی خفیف حلق و ضایعات نقطه‌ای در کام نرم و سخت شایع هستند. تغییرات قلبی عروقی شامل کاهش ضربان قلب و کاهش فشارخون مشاهده می‌شود؛ لکوپنی،ترمبوسیتوپنی (کاهش پلاکت به کمتر از 150٫000 درمیلی‌متر مکعب) و بخصوص ترمبوسیتوپنی شدید نیز در این مرحله معمولاً مشاهده می‌شود.
این متخصص بیماری‌های عفونی اظهار کرد: مرحله سوم خونریزی‌دهنده و کوتاه است و به سرعت ایجاد می‌شود و معمولاً در روز 3 تا 5 بیماری شروع می‌شود و 1 تا 10 روز (بطور متوسط 4 روز) طول می‌کشد. خون‌ریزی در مخاطها و پتشی (خون ریزی زیرجلدی که قطری در حدود 1–2 میلی‌متر دارد) در پوست بخصوص در قسمت بالای بدن و در طول خط زیربغلی و زیر پستان در خانم‌ها دیده می‌شود و در محل‌های تزریق و تحت فشار (محل بستن رگ‌بند و غیره) ممکن است ایجاد شود.
وی گفت: بدنبال پتشی ممکن است هماتوم (تجمع خون یا خون مردگی) در همان محل‌ها و سایر پدیده‌های خونریزی‌دهنده مانند ملنا (مدفوع قیری شکل ناشی از خون ریزی دستگاه گوارش)، خون‌ادراری و خون‌دماغ، خون‌ریزی لثه و خونریزی غیرطبیعی رحم ایجاد شود و گاهی خلط خونی، خون‌ریزی در ملتحمه و گوشها نیز دیده می‌شود.
ناظر با بیان اینکه برخی موارد خون‌ریزی از بینی، استفراغ خونی، ملنا و خون‌ریزی غیرطبیعی رحم آن قدر شدید است که بیمار نیاز به تزریق خون دارد، تصریح کرد: در 15 درصد بیماران فقط پتشی ظاهر می‌شود؛مشکلات دستگاه تنفس به دلیل سینه‌پهلو خونریزی‌دهنده در 10 درصد بیماران ایجاد می‌شود.
ابتلا به سلول‌های کبدی شایع است که موجب هپاتیت ایکتریک می‌شود
این متخصص بیماری‌های عفونی بیان کرد: همچنین به دلیل درگیری دستگاه فاگوسیت تک‌هسته‌ای با ویروس، احتمال ابتلا به سلول‌های کبدی شایع است که موجب هپاتیت ایکتریک می‌شود و معمولاً بین روزهای 6 تا 14 بیماری در یک سوم بیماران کبد و طحال بزرگ می‌شوند.
وی اضافه کرد: در این مرحله، نتایج آزمایش‌های اعمال کبدی، غیرطبیعی هستند، مانند مقدارآنزیم آسپارتات ترانس آمیناز و سرم بیلی‌روبین که اغلب در مرحله پایانی بیماری بالا می‌رود و در مواردی که منجر به مرگ بیمار می‌شود معمولاً علائم بیماری بطور سریع حتی در روزهای اول بیماری تغییر می‌کند و همچنین لکوسیتوز(افزایش تعداد گلبول‌های سفید به بالاتر از 9000 در میلی‌متر مکعب) بیشتر از لکوپنی وجود دارد.
وی عنوان کرد: ترومبوسیتوپنی در مراحل اولیه بیماری نشان‌دهنده پیش آگاهی بدی است و مرگ به دلیل از دست‌دادن خون، خونریزی مغزی، کمبود مایعات به دلیل اسهال، یا خیز ریوی ممکن است ایجاد شود. در کالبد گشایی بیماران فوت‌شده، معمولاً خون‌ریزی به شدت‌های مختلف در همه اعضا و بافت‌ها و داخل معده و روده‌ها دیده می‌شود.
با کمرنگ شدن ضایعه‌های پوستی از روز دهم، به تدریج روند بهبودی آغاز می‌شود
این متخصص بیماری‌های عفونی بیان کرد: با کمرنگ شدن ضایعه‌های پوستی از روز دهم، به تدریج روند بهبودی آغاز می‌شود و بیشتر بیماران در هفته‌های سوم تا ششم بعد از شروع بیماری وقتی شاخص‌های خونی و آزمایش ادرار آنان طبیعی شد از بیمارستان مرخص می‌شوند و مشخصه دوره نقاهت، طولانی بودن آن به همراه ضعف بوده که ممکن است برای یک ماه یا بیشتر باقی بماند؛ گاهی موهای بدن کامل می‌ریزند که البته پس از 4 تا 5 ماه ترمیم می‌شود و بهبودی معمولاً بدون عارضه است. اگرچه التهاب عصبی یک یا چند عصب ممکن است برای چندین ماه باقی بماند.
وی اظهار کرد: در هفته اول بیماری و در مرحله تب می‌توان با نمونه‌گیری از خون، ویروس را جدا کرد؛ همچنین می‌توان ویروس را از نمونه‌های بافتی مانند بافت کبد، طحال، کلیه، غدد لنفاوی جدا کرد.
ناظر تصریح کرد: ویروس را می‌توان در کشت یاخته تهیه شده از بافت کلیه میمون کشت داد یا توسط آزمایش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز اثر ویروس را در آنزیم رونوشت بردار معکوس مشاهده کرد و به وسیله آزمایش‌های سرمی نیز می‌توان به جستجوی پادتن پرداخت از جمله می‌توان از آزمایش‌هایی مانند ایمونوفلورسانس، خنثی سازی، تست فیکساسیون کمپلمان،تست الیزا، ثبوت عناصر مکمل استفاده کرد.
این متخصص بیماری‌های عفونی افزود: معمولاً پس از شش روز مقدار پادتن ام قابل اندازه‌گیری است و تا چهار ماه در خون باقی می‌ماند؛ ولی پادتن جی را تا پنج سال می‌توان در خون بررسی کرد، البته در حالت‌های فوق حاد و مرگ‌آور، در ابتدای بیماری معمولاً هیچگونه پادتنی در خون (قبل از شش روز) قابل اندازه‌گیری نیست؛ بنابراین تشخیص بر پایه جداسازی ویروس از خون و بافت‌ها به روش کشت سلولی یا تشخیص پادگن ویروس به روش‌های ایمونوفلورسانس، تست الایزا و واکنش زنجیره‌ای پلیمراز است.
وی گفت: همچنین با اندازه‌گیری SGOT و SGPT می‌توان به عفونت ویروس در کبد، پی برد معمولاً در مبتلایان، SGOT بالاتر از SGPT است.
 بیمار مشکوک به تب خونریزی‌دهنده کریمه-کنگو باید قرنطینه شود
ناظر با اشاره به روش‌های پیشگیری این بیماری عنوان کرد: بیمار مشکوک به تب خونریزی‌دهنده کریمه-کنگو باید قرنطینه شود و با افراد خانواده و پرسنل بیمارستانی در تماس نباشد؛ تمام وسایل بیمارستانی مانند ماسک، دستکش، روپوش، پیش بند، لوله‌های خون، سرنگ‌های استفاده شده و هر وسیله‌ای که با ترشحات بیمار در تماس بوده باید سوزانده شود.
وی توصیه کرد: مصرف مواد گندزداینده برای توالت‌ها، محیط آلوده به خون و ترشحات بیمار چون این بیماری در دام، بدون علامت است، باید از مصرف گوشت تازه خودداری شود و دام پس از ذبح تا 24 ساعت در دمای صفر تا مثبت چهار درجه سانتی گراد قرار گیرد تا ویروس‌های آن کشته شوند و پس از آن مصرف شود.
وی تاکید کرد: در هنگامی که پرسنل مراقب بیمار در معرض تماس پوستی یا پوستی مخاطی با خون، مایعات بدن یا فضولات بیمار قرار می‌گیرند بایستی فوراً سطح آلوده را با آب و صابون بشویند.
ناظر با بیان اینکه از خرید گوشت‌های بازرسی نشده بدون مهر دامپزشکی (کشتار غیرمجاز) خودداری شود، یادآور شد: کارکنان بهداشتی و درمانی و افرادی که با خون، ترشحات بدن بیمار یا بافت‌های آلوده بیماران تماس داشته‌اند باید مرتب و حداقل تا چهارده روز پس از تماس، تحت نظر بوده و درجه حرارت بدن آن‌ها هر روز کنترل شود و در صورت ظهور علائم بالینی، مطابق با تعریف مورد محتمل بلافاصله درمان برای آنان شروع شده و اقدامات بعدی به عمل آید.
این پزشک با اشاره به اینکه هیچ نوع واکسن معتبری برای پیشگیری در انسان و دام وجود ندارد اما چنانچه فرد، به موقع جهت درمان اقدام کند می‌توان بیماری را درمان کرد، خاطر نشان کرد: اساس درمان این بیماری، حمایتی است و شامل تنظیم آب و الکترولیت و درمان انعقاد درون‌رگی منتشر به همراه داروی ضد ویروس ریباویرین است؛ همچنین توجه شود که درمان‌های اختصاصی توسط پزشک متخصص و ترجیحاً متخصص عفونی انجام می‌شود.
وی گفت:پژوهش‌ها نشان می‌دهند که تزریق استروئیدها بخصوص متیل پردنیزولون در دوز بالا، میزان پلاکت خون را افزایش و نیاز بیمار را به فراورده‌های خونی کاهش می‌دهد و بر تب بیمار نیز تأثیر دارد.
ناظر با اشاره به شیوه خاکسپاری افزود: ویروس تب کریمه کنگو تا 24 ساعت قابلیت انتقال از بدن فرد متوفی به افراد دیگر را دارد و با توجه به انتقال سریع بیماری از طریق مخاط، ترشح و خون متوفی به افراد دیگر، بیماران فوتی با رعایت شرایط بهداشتی، در کاورهای مخصوص و پلمپ شده، توسط افراد مجهز به لباس‌های مخصوص به خاک سپرده می‌شوند. همچنین به علت خطر ابتلا، بدن این بیماران بدون غسل و کفن به خاک سپرده می‌شود.
این متخصص بیماری‌های عفونی با بیان اینکه حداقل عمق برای خاکسپاری شدن باید دو متر باشد. علاوه بر این، سطح بدن بیمار و همچنین سطح کاورها باید توسط محلول ضدعفونی‌کننده، همانندآب ژاول (هیپوکلریت سدیم) پوشانده شود، یادآور شد: در ایران در مواردی گفته شده‌است که اجساد بیماران ناقل تب کریمه کنگو در زمان خاک‌سپاری، توسط سفته آهک آهک پوشانده و در تابوت پِرِس‌شده به خاک سپرده می‌شوند تا از احتمال شیوع بیماری در محل خاکسپاری جلوگیری شود، اگرچه در دستورالعمل‌های بین‌المللی، استفاده از آهک ذکر نشده است.
انتهای پیام

http://www.Lor-Online.ir/fa/News/48825/مقاومت-ویروس-تب-کریمه-کنگو-در-برابرگرما-کم-است
بستن   چاپ