بزرگنمايي:

ندای لرستان - خرم آباد - مدیریت در نحوه جمع آوری پسماندها به عنوان یکی از ضرورت های جوامع امروزی به شمار می رود که این مهم در شهرهای لرستان همچنان در پیچ و خم دستگاه های نظارتی و مجری گرفتار شده است.

 2 قانون "مدیریت پسماند" و قانون "هوای پاک" به طور مستقیم و غیر مستقیم به مدیریت زباله و انواع پسماندها مرتبط است.
در ماده 1 قانون مدیریت پسماند کلیه سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیر دولتی موظف به اجرای این قانون دانسته شده‌اند. در این ماده قانونی آمده است: جهت تحقق اصل پنجاهم (50) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و به منظور حفظ محیط زیست کشور از آثار زیانبار پسماندها و مدیریت بهینه آنها، کلیه وزارتخانه و سازمانها و مؤسسات و نهادهای دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی که شمول قانون برآنها مستلزم ذکر نام می‌باشد و کلیه شرکتها و مؤسسات و اشخاص حقیقی و حقوقی، موظفند مقررات و سیاستهای مقرر در این قانون را رعایت نمایند.
در ماده 7 این قانون، مدیریت اجرایی کلیه پسماندها غیر از صنعتی و ویژه در شهرها و روستاها و حریم آنها به عهده شهرداری و دهیاری‌ها و در خارج از حوزه و وظایف شهرداری‌ها و دهیاری‌ها به عهده بخشداری‌ها گذاشته شده است. همچنین در این ماده آمده است: مدیریت اجرایی پسماندهای صنعتی ویژه به عهده تولید کننده خواهد بود. در صورت تبدیل آن به پسماند عادی به عهده شهرداری‌ها، دهیاریها و بخشداری‌ها خواهد بود.
همچنین در ماده 9 قانون یاد شده وزارت کشور مسئول فراهم نمودن بسترهای لازم برای تفکیک زباله معرفی شده است. بر اساس این ماده قانونی وزارت کشور با هماهنگی سازمان محیط زیست، موظف است برنامه ریزی و تدابیر لازم برای جداسازی پسماندهای عادی را به عمل آورده و برنامه زمان بندی آن را تدوین نماید.
قانون هوای پاک نیز که در سال 1396 تصویب و در نهایت به ریاست جمهوری ابلاغ شد به نوعی موضوع مدیریت پسماند را مورد بحث قرار داده است. برای مثال بر اساس تبصره 2 ماده 20 قانون هوای پاک، شهرداری موظف است ظرف 3 سال زمینه تبدیل پسماند به کود و انرژی را فراهم کند.
همچنین در این قانون آمده است: انباشت پسماندهای بیمارستانی و صنعتی در معابر عمومی و فضای باز یا سوزاندن آنها و انباشتن پسماندهای خانگی و ساختمانی در معابر عمومی و فضای باز خارج از مکان‌های تعیین شده توسط شهرداری‌ها و دهیاری‌ها یا سوزاندن آنها و همچنین سوزاندن بقایای گیاهی اراضی زراعی پس از برداشت محصول ممنوع است و متخلف حسب مورد به جزای نقدی درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی محکوم می‌شود.
**شهرداری‌ها در امر مدیریت پسماند کم کاری می‌کنند
معاون نظارت و پایش اداره کل محیط زیست لرستان می‌گوید: در سال گذشته 200 مورد اخطار زیست محیطی برای افراد متخلف و خاطیان مدیریت پسماند در این استان صادر شده است.
الهام برنا اظهار داشت: طبق ماده 7 قانون مدیریت پسماندها، نظارت بر نحوه مدیریت اجرایی پسماندها در شهرها بر عهده شهرداری‌ها می باشدکه متأسفانه در این استان شهرداری‌ها بر تخلیه پسماندها در مکان‌های غیر مجاز نظارتی ندارند.
وی با تاکید بر اینکه لرستان از برنامه آئین نامه اجرایی مدیریت اجرایی پسماند عقب است، افزود: در لرستان شهرداری‌ها اشراف به بحث مدیریت پسماند و آئین نامه‌های اجرایی آن ندارند.
برنا ادامه داد: اولویت شهردارها مدیریت پسماند نیست و افراد بکارگیری شده در این حوزه متخصص نیستند، درحالیکه این حوزه نیازمند افراد متخصص است.
وی اظهار داشت: شهرداران باید از مشاوران مدیریت پسماند و زیست محیطی استفاده کنند و دوره‌های مستمر آموزشی مدیریت پسماند برای پاکبانان استان برگزار کنند.
معاون اداره کل محیط زیست لرستان بیان کرد: سوزاندن هرگونه پسماند خلاف قوانین زیست محیطی است و رعایت قوانین زیست محیطی نیازمند آموزش و اطلاع رسانی است.
وی اظهار داشت: در لرستان دوره مدیریت شهرداران کوتاه است و علاقمند به اقدامات دارای نمود بیشتر هستند و به همین دلیل وارد حوزه مدیریت پسماند نمی‌شوند.
برنا بر موضوع تفکیک از مبدا پسماندها اشاره کرد و گفت: طبق ماده 4 آئین نامه مدیریت پسماندها شهرهای بالای 300 هزار نفر باید تا سال 92 تفکیک از مبدا انجام می‌دادند و پس از آن تمام شهرها و روستاها ملزم به رعایت این قانون هستند.
وی اظهار داشت: بسیاری از مردم به تفکیک زباله از مبدا علاقمند هستند اما در نهایت زباله توسط شهرداری‌ها به صورت مخلوط جمع آوری می‌شود.
به گفته وی طرح تفکیک زباله از مبدا به صورت غیر قانونی در حال اجرا است و به جای اینکه مبدا منازل مردم باشد سطل‌های زباله سطح شهر است.
برنا با بیان اینکه شهرداری باید طرح تفکیک از مبدا را انجام دهد، گفت: شهرداری‌های استان باید با جلب سرمایه گذار تفکیک از مبدا پسماندها را به صورت تخصصی انجام دهند و بخش پسماندهای تر را به کود و انرژی تبدیل کنند.
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست لرستان گفت: بخش‌هایی از پسماندها نیازمند محل دفن هستند و دفن بهداشتی در سلول‌های مشخص و خاکپوشی روزانه و مدیریت محل دفن بسیار مهم است.
وی افزود: محل‌های دفن بدون حصار و ودیوار کشی باعث انتشار بیماری هاری توسط سگ‌های ولگرد می‌شود.
وی همچنین اظهار داشت: عدم مدیریت نخاله‌ها منبع بیماری سالک می‌شود و در برخی از شهرها بیماری سالک بومی شده است.
برنا ادامه داد: افراد زباله گرد در مکان‌های دفن زباله سلامت آنها و شهروندان را به خطر می‌اندازد و از طرفی عدم مدیریت پسماند باعث انتقال آلودگی به دفن گاه و خاک چال می‌شود.
معاون اداره کل محیط زیست لرستان اظهار داشت: حجم 2 هزار تنی پسماند شیرابه زیادی دارد که بدون مدیریت شیرابه آب‌های زیرزمینی و خاک اطراف را آلوده می‌کنند.
برنا گفت: براثر تخمیر در محل دفن زباله‌ها گاز متان و گازهای قابل اشتغال تولید می‌شود و ایجاد ستون دود، آلودگی خطرناک و دی اکسینو فوران و گازهای سرطان زا می‌شود.
وی ادامه داد: گاهی برای کاهش حجم پسماندها و دفع بوی بد نیز برخی افراد اقدام به آتش سوزی در این مناطق می‌کنند.
**جابجایی زودهنگام و عدم اشراف شهرداران به مسائل زیست محیطی باعث عدم اجرایی شدن مصوبات کارگروه پسماند شده است
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: کاهش آلاینده‌ها و پسماندها آسمان آبی و زمین سبز شعار امسال هفته محیط زیست است.
نبی الله قائدرحمت افزود: مدیریت عالی ضوابط و قوانین مدیریت پسماند توسط سازمان حفاظت محیط زیست و دستگاه‌های اجرایی مربوطه اجرا می‌شود و هرکدام از این دستگاه‌ها موظف هستند بر اساس قوانین و ضوابط محیط زیست پسماندها را مدیریت کنند.
وی اظهار داشت: در سال 92 با آغاز دولت تدبیر و امید کارگروه پسماند استان با حضور معاون عمرانی و دستگاه‌های اجرای مربوطه با 170 مصوبه تشکیل شده است.
وی با بیان اینکه از مجموع این مصوبات 120 مورد مربوط به شهرداری‌ها است، ادامه داد: از مجموع مصوبات کارگروه پسماند استان 60 درصد اجرایی و 40 درصد باقیمانده مربوط به شهرداری‌ها است.
قائدرحمت اظهار داشت: جابجایی زودهنگام و شهرداران و عدم اشراف به مسائل زیست محیطی مانع از اجرای مصوبات کارگروه پسماند استان شده است.
وی عنوان کرد: طرح جامع مدیریت پسماند استان در سال 83 تصویب شد و برخلاف مصوبه کارگروه پسماند طرح تفصیلی شهرداری تدوین نشد و تاکنون نیز اقدامی در این راستا نشده است.
**سالیانه یک هزار استعلام استقرار صنایع، واحدهای تولیدیی وخدماتی در لرستان صادر می‌شود
معاون فنی حفاظت محیط زیست لرستان گفت: بر اساس ضوابط واحدهای صنعتی، تولیدی و خدماتی باید در محل‌های مطابق با ضوابط قوانین محیط زیست مستقر شوند.
وی افزود: بخشی از صنایع دارای آلودگی نیازمند ارزیابی زیست محیطی و طرح توجیهی زیست محیطی هستند که 40 عنوان را شامل می‌شود.
وی اظهار داشت: محیط زیست به صاحبان واحد برای آگاهی از مسائل محیط زیست کمک می‌کند موارد قید شده در طرح ارزیابی زیست محیطی باید رعایت شود.
قائدرحمت ادامه داد: بخشی از طرح‌ها نیازمند طرح توجیهی زیست محیطی هستند و توسط کمیته مربوطه بررسی می‌شود و صاحب صنعت با ملاحظات مدنظر محیط زیست آشنا می‌شود.
معاون فنی اداراه کل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: برای جلوگیری از آتش سوزی محل دفن پسماند باتوجه به فصل گرم سال، نباید آسیب به مراتع استان وارد شود.
وی افزود: سه محل دفن در شهرستان‌های خرم آباد، دورود و بروجرد برای سنگبری های استان در نظر گرفته شده است.
وی یادآور شد: با توجه به گستردگی وظایف حفاظت محیط زیست براساس اصل 50 قانون اساسی نظارت بر نحوه مدیریت پسماندها به تنهایی امکان پذیر نیست و نیازمند همراهمی جامعه و دستگاه‌های اجرایی است.
قائدرحمت اظهار داشت: در دولت تدبیر و امید همکاری دستگاه‌های اجرایی باعث کاهش آلودگی در محیط زیست استان شده است.
معاون فنی اداره کل محیط زیست استان لرستان ادامه داد: میزان آلودگی‌های سطح استان نسبت به قبل کاهش یافته است و نشانگر اگاهی مردم و آموزش‌های مورد نیاز بوده است.
قائدرحمت با اشاره به اینکه پسماند و پلاستیک از سرفصل‌های هفته محیط زیست است، افزود: مواد پلاستیکی رها شده در طبیعت بیش از 200 گونه جانوری را در معرض آسیب و نابودی قرار می هد.
وی ادامه داد: از طرفی رها سازی مواد پلاستیکی باعث آتش سوزی در مراتع و جنگل‌های استان می‌شود.
وی افزود: در بررسی‌های سال‌های 92 تاکنون در مناطقی که آتش سوزی رخ داده است، بیشترین آتش سوزی‌ها در ساعت 5 بعد از ظهر روزهای تعطیل و در مسیر گردشگری بوده است.
**1400 تن پسماند در شبانه روز در لرستان تولید می‌شود
رئیس اداره نظارت و پایش حفاظت محیط زیست لرستان نیز گفت: سرانه تولید پسماند در استان به ازای هر نفر درشبانه روز 750 گرم است.
علی سالاروند اظهار داشت: کاهش تولید، تفکیک از مبدا، بازیابی و بازیافت، کمپوست و دفن در مدیریت پسماند باید انجام شود اما در شهرهای لرستان زباله‌ها تنها جمع آوری و دفن انجام می‌شود.
وی افزود: طبق قانون تا پایان برنامه سوم باید طرح تفکیک از مبدا زباله در شهرها انجام می‌شد اما تاکنون اقدام قابل توجهی در این استان برای این مهم نشده است.
سالاروند عنوان کرد: تفکیک زباله در مقصد در لرستان با حضور یک سرمایه گذار در خرم آباد انجام شد اما با وجود پدیده زباله گردی برخی افراد این طرح با شکست مواجه شد.
وی ادامه داد: مکان‌های جمع آوری پسماندهای قابل بازیافت مورد برخورد سازمان محیط زیست قرار می‌گیرند.
به گفته وی مدیریت شهری استان تخصصی نیست و طرح‌های سرمایه گذاری شده در این راستا با شکست مواجه می‌شود.
سالاروند افزود: در طرح بازیافت کمپوست باید تعدادی از مراکز دفن تجمیع می‌شدند و در برخی مناطق مراکز دفن نامناسب بودند که متأسفانه با پیگیری‌های مکرر تاکنون اقدامی نشده است.
وی اظهار داشت: طرح جامع شهری به دلیل اینکه محل‌های دفن زباله را مشخص نکرده است، تاکنون امکان تجمیع محل‌های دفن وجود ندارد.
سالاروند ادامه داد: در راستای دفع پسماندهای بیمارستانی اقدامات خوبی شده است و در راستای پسماندهای پزشکی نیز جمع آوری توسط شرکت‌ها برای بی خطر سازی انجام می‌شود و سپس با ترانشه بی خطر در محل‌های دفن، دفن می‌شوند.
وی افزود: حمل و نقل روباز زباله مخالف ضوابط زیست محیطی است که در شهرهای استان نادیده گرفته می‌شود.
** در سال گذشته 115 مورد بازید نظارتی از خطوط نفت و گاز و سدهای استان شده است
کارشناس محیط زیست اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: طرح‌های توسعه استان پس از گزارشات ارزیابی توسعه استان نیازمند نظارت مستمر بر فعالیت مجریات طرح برای رعایت ضوابط زیست محیطی است.
امیر ساکت افزود: الزام داشتن دفترهای اچ اس ای برای بهداشت، ایمنی و محیط زیست و نظارت بر نحوه اجرای طرح در بازه‌های زمانی مختلف، نظارت بر میزان تخریب‌ها در عرصه محیط زیست، کنترل پسماندها ناشی از فرایندهای توسعه‌ای، کنترل مبادی ورود و خروجی این طرح‌ها از موارد مورد ارزیابی حفاظت محیط زیست استان است.
وی اظهار داشت: تخلفات نیز به مراجع قضائی معرفی می‌شود که در سال‌های گذشته مواردی وجود داشته است.
ساکت عنوان کرد: قانون مدیریت پسماندها در سطح کشور تاریخچه جوانی دارد اما مدیریت پسماندهای ویژه و صنعتی مورد توجه است.
وی اظهار داشت: با افزایش حجم این پسماندها نیازمند مدیریت ویژه ای است و با توجه به کنوانسیون بازر برای حمل و نقل پسماندهای وِیژه در لرستان 2 واحد بازیافت پسماندهای صنعتی وجود دارد.
ساکت گفت: 59 مورد نظارت بر حمل و نقل پسماندهای ویژه انجام شده است و مجوز امحا صادر شده و 14 مورد نیز مخالفت ورود به استان شده است.
وی افزود: محل دفن پسماندهای صنعتی در استان وجود ندارد.
7274/‏6060