بزرگنمايي:

ندای لرستان - خرم آباد - زباله های بیمارستانی یا پزشکی از خطرناک ترین زباله های صنعتی هستند که در صورت دفع غیر اصولی صدمات جبران ناپذیری بر سلامت افراد جامعه و محیط زیست خواهند داشت.
به گزارش ایرنا، زباله های بیمارستانی به هر نوع زباله ای گفته می شود که در مراکز پزشکی تولید می شود و در صورتیکه به درستی دفع نشوند، نوعی تهدید مستقیم و فوری برای سلامت افراد جامعه هستند.
پسماندهای بیمارستانی شامل پسماندهای عفونی، پسماندهای پاتولوژیک، اجسام تیز و برنده، پسماندهای دارویی و امثال آن، پسماندهای خطرناک هستند و از بین بردن آنها یکی از معضلات نگران کننده و مهمی است که توجه ویژه برنامه ریزان و مدیران شهری را می طلبد.
میزان زیادی از زباله های دفع شده بیمارستانی به عنوان عوامل بیماری زا محسوب می شوند و اگر به درستی دفع نشوند، در محلی که دفع شده اند باقی می مانند و زمین آن منطقه را آلوده می کنند.
به گفته کارشناسان زباله های عفونی خطرات فراوانی در بر دارند و بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی سالانه 6 میلیون نفر در جهان به خاطر نبود مدیریت صحیح پسماندهای بیمارستانی به دلیل ابتلا به بیماریهایی از جمله ایدز جان خود را از دست می دهند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز لرستان با برگزاری میزگردی وضعیت دفع پسماندهای پزشکی در این استان را بررسی کرد.
** تصویب قانون دفع پسماندهای پزشکی در سال 83
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان در این میزگرد گفت: قانون مدیریت پسماندها در سال 1383 مصوب شد و قبل از آن قانون مدونی برای مدیریت پسماندها در سطح کشور وجود نداشت و در سال 87 ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی مصوب و ابلاغ شد.
الهام برنا افزود: بخشی از پسماندهای پزشکی ویژه محسوب می شود که نیازمند مدیریت خاص و ویژه هستند چرا که دارای خاصیت بیماری زایی، سمیت، انفجار و اشتعال دارند.
وی تاکید کرد که زباله های عفونی خاصیت بیماری زایی دارند و بخشی از پسماندهای پزشکی داری خواص خطرناکی هستند.
برنا گفت: طبق ماده هفت مدیریت پسماندها مدیریت اجرایی پسماندها تا حد رسیدن به پسماند عادی وظیفه تولید کننده و آزمایش و پایش محیط زیست تعیین کننده تبدیل پسماند پزشکی به پسماند عادی است.
وی ادامه داد: در این ارتباط نظارت اولیه بر عهده دانشگاه علوم پزشکی و نظارت عالی و پایش پسماندهای پزشکی برعهده سازمان محیط زیست است.
** برخورد حفاظت محیط زیست لرستان با متخلفان پسماندهای پزشکی
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست لرستان گفت: جهت بی خطرسازی پسماندهای پزشکی در تمام بیمارستان های لرستان دستگاه های هیدروکلاو و اتوکلاو وجود دارد.
وی افزود: این دستگاه ها توسط کارشناسان حفاظت محیط در پایش های نظارتی تحت پایش و سنجش قرار می گیرند.
برنا با بیان اینکه همچنین با خود اظهاری آزمایشگاه های محیط زیست این مراکز تحت نظارت و پایش قرار دارند اظهار داشت: پایش این مراکز باید هر سه ماه یکبار انجام شود در حالیکه در لرستان زودتر از این مدت و دربازه های زمانی کوتاه تر پایش انجام می شود.
وی ادامه داد: تمام پزشکان مطب های لرستان در سال 94 برای نخستین بار در سطح کشور در رشته های مختلف با همکاری سازمان نظام پزشکی تحت آموزش دوره اجباری آشنایی با قوانین و مدیریت پسماند و روش های تفکیک از مبدا قرار گرفتند.
برنا اظهار داشت: در این استان یک پزشک حامی محیط زیست منشی مطب های پزشکان را برای کمینه سازی پسماندهای پزشکی آموزش داد و دستگاه های قابلیت قرارگیری در دستگاه های اتوکلاو خریداری و در اختیار مطب ها قرار دادند و سیتم جمع آوری تحت نظارت اداره پایش قرار گرفت.
وی با بیان اینکه پیش از این پسماندها پس از برچسب گذاری در بیمارستان تامین اجتماعی خرم آباد بی خطر سازی و به مدیریت پسماند شهرداری تحویل و به محل دفن منتقل می شد افزود: در ماه های اخیر بیمارستان ها در این راستا همکاری لازم را نداشته است که با برگزاری چند جلسه در استانداری لرستان مقرر شد که این بیمارستان پسماندهای پزشکی را بی خطرسازی کند.
**زیرساخت دفع پسماندهای پزشکی در لرستان توسط دستگاه های مربوطه مهیا شود
معاون اداره محیط زیست لرستان اظهار داشت: طبق ماده 65 ضوابط مدیریت پسماندهای پزشکی مطب های فاقد دستگاه هیدرو کلاو مراکز تولید پسماندهای پزشکی ویژه می توانند از امکانات بی خطرسازی بیمارستان های مجاور استفاده کنند.
برنا ادامه داد: انتظار می رود که دانشگاه علوم پزشکی این ماده قانونی را رعایت کند و پسماند عفونی مطب ها و کلینیک ها را بی خطر سازی کرده و نظارت اولیه و برخورد با واحدهای خاطی را به صورت متمرکز و بدون اغماض انجام دهد.
وی افزود: از سال 94 تاکنون پایش مطب های لرستان توسط نظارت و پایش حفاظت محیط زیست لرستان انجام شده است.
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست لرستان تاکید کرد که دستگاه های مربوطه زیرساخت های لازم جهت دفع صحیح و اصولی پسماندهای پزشکی را برای پزشکان و مطب ها و مراکز درمانی خصوصی فراهم کنند.
وی با بیان اینکه برخی دستگاه های هیدروکلاو و اتوکلاو در بیمارستان ها شرط لازم را ندارند گفت: یکی از بیمارستان های استان در این ارتباط به مرجع قضایی معرفی شده است.
برنا اظهار داشت: حجم بالای پسماندهای پزشکی تحویلی به شهرداری بیانگر تفکیک ناصحیح این پسماندها و ضعف در این حوزه است.
وی افزود: با تفکیک صحیح پسماندهای پزشکی هزینه مدیریت آنها نیز کاهش خواهد یافت.
برنا تاکید کرد: حفاظت محیط زیست لرستان با توجه به وظیفه نظارتی با واحدهای متخلف بدون هرگونه اغماض برخورد می کند و خط قرمز این سازمان سلامت مردم است.
** اطلاع دقیقی از میزان دقیق پسماندهای عفونی استان وجود ندارد
کارشناس نظارت و پایش حفاظت محیط زیست لرستان نیز در این میزگرد گفت: تاریخچه مدیریت پسماندها در ایران طولانی نیست و قوانین تقریبا جدید هستند که برای اجرایی شدن نیازمند تعامل های بین سازمانی است.
امیر ساکت با بیان اینکه قوانین کاملا شفاف هستند اظهار داشت: وظایف تمام سازمان ها و نهادهای مربوطه به وضوح در این ضوابط مشخص شده و سازمان محیط زیست به عنوان سازمانی نظارتی و حاکمیتی وظیفه نظارت بر حسن انجام این کار را دارد.
وی ادامه داد: حفاظت محیط زیست لرستان به دلیل وجود نقص های در مدیریت پسماند پزشکی استان حتی به مباحث اجرایی نیز وارد شده است.
ساکت اظهار داشت: در کارهای میدانی به دست آوردن داده ها و اطلاعات مورد نیاز حائز اهمیت است چراکه با به دست آوردن این اطلاعات امکان برنامه ریزی دقیق تر وجود دارد.
وی ادامه داد: در این راستا برنامه نظارتی برای مطب های سطح استان آغاز و فرم مدونی ایجاد شد که تمام مطب های استان رصد می شوند.
ساکت گفت: در مبحث مدیریت پسماندهای عفونی ، مطب های دندانپزشکی نخستین اولویت است و نظارت بیشتری به آنها انجام می شود.
وی افزود:متاسفانه تاکنون اطلاع دقیقی از میزان دقیق پسماندهای عفونی در سطح استان وجود ندارد و با توجه به اینکه ارزیابی دقیق پسماندهای پزشکی از وظایف علوم پزشکی است امید می رود که بتوان به اطلاع دقیقی از این پسماندها دست یافت.
ساکت اظهار داشت: بازدید های میدانی تکمیل شده و در مواردی اخطار و حتی معرفی به دادگاه نیز انجام شده است.
وی ادامه داد: این در حالی است که معرفی به دادگاه و پلمپ واحدهای خدماتی اقدام معقولی نیست چراکه مانع از ارائه خدمات می شود.
**مصوبات کارشناسی استانداری در حوزه پسماندهای پزشکی اجرایی شود
کارشناس نظارت و پایش حفاظت محیط زیست لرستان همچنین گفت: علاوه بر اقدامات عملی و اجرایی جلسات متعددی با واحدهای خدماتی برگزار شده و حتی جلساتی در استانداری برگزار شده و متاسفانه برخی تصمیم گیری ها هنوز به نحو مقتضی اجرایی نشده است.
ساکت افزود: در صورت مطالبه و حساسیت مردم به لزوم دفع اصولی پسماندهای پزشکی توجه به این مهم تسریع خواهد شد.
وی اظهار داشت: مسئولیت پذیری مردم باید دراین راستا افزایش یابد و در این زمینه مطالبه گر مسئولان باشند.
وی ادامه داد: برخی از مطب ها و مراکز درمانی از سرنوشت نهایی پسماندهای عفونی بی اطلاع هستند و باید مشخص شود که آیا در مکان صحیح دفن خواهند شد.
ساکت بر لزوم مراقبت بهداشتی دقیق برای محاظت از آبهای زیرزمینی و لزوم دفن صحیح پسماندهای پزشکی تاکید کرد.
**بی خطر سازی پسماندهای عفونی در 24 مرکز بیمارستانی لرستان انجام می شود
رئیس اداره نظارت و پایش حفاظت محیط زیست لرستان نیز گفت: بی خطرسازی پسماندهای پزشکی در 24 مرکز بیمارستانی لرستان انجام می شود و در راستای زباله های عفونی مشکلات کمتری در این مراکز وجود دارد.
علی سالاروند افزود: یکی از مشکلات عمده در این زمینه عدم تفکیک صحیح پسماندهای پزشکی از مبداء است در کشور ایران حدود 4 کیلوگرم به ازای هر تخت بیمارستانی پسماند تولید می شود که از میانگین جهانی بسیار بیشتر است.
وی اظهار داشت: وزارت بهداشت در زمینه تفکیک پسماندهای پزشکی اقدامات مطلوبی ندارد و پرستاران و متولیان دفع پسماندهای پزشکی اطلاعات چندانی در این زمینه ندارند.
سالاروند ادامه داد: در سال گذشته در این زمینه یک دوره آموزشی برای متولیان و افراد اجرایی پسماند برگزار شد.
وی افزود: در صورت عدم تفکیک صحیح پسماندهای پزشکی بسیاری از بیماری ها مانند ایدز و هپاتیت از طریق زباله های عفونی به افراد متولی جابجائی پسماندهای پزشکی انتقال یابد.
وی همچنین اظهار داشت: بی خطر سازی ناصحیح و عدم آگاهی راهبران دستگاه های اتوکلاو و حتی در محل دفن پسماندها یا افراد زباله گرد باعث تهدید سلامت جامعه می شود.
**زباله های عفونی به هیچ وجه نباید با زباله های عادی دفن شوند
سالاروند تصریح کرد: شرایط دفن زباله عفونی ویژه است و باید در ترانشه جداگانه و با رعایت اصول صحیح دفن شوند.
وی بر لزوم تفکیک صحیح زباله های عفونی تاکید کرد و افزود: ماشین حمل پسماندهای پزشکی ویژه است و باید دارای برچسب خاص و بودن دستگاه فشرده ساز باشد که شیرابه پسماند در سطح شهر رهاسازی نشود.
سالاروند اظهار داشت: حتی ظرفیت کم دستگاه اتوکلاو باعث می شود که بخشی از پسماند بدون بی خطرسازی با پسماندهای عادی ترکیب شود.
وی با بیان اینکه شهرداری ها تا زمان بی خطرسازی شدن پسماند اجازه جابجایی پسماندها را ندارند گفت: پسماند دارای خاصیت اشتعال، سمیت، بیماری زایی و خورندگی را شهرداری نباید مدیریت کند.
وی افزود: اکنون پسماندهای پزشکی در شهرستان های بروجرد، درود و ازنا و خرم آباد پسماندهای عفونی مطب ها در بیمارستانهای سطح شهر جمع آوری و تحویل شهرداری می شود.
وی اظهار داشت:دانشگاه علوم پزشکی به عنوان تولید کننده پسماندهای پزشکی باید با هماهنگی نظام پزشکی شرکت های خصوصی برای بی خطر سازی زباله های عفونی مطب ها را معرفی کنند.
رئیس اداره نظارت و پایش حفاظت محیط زیست لرستان گفت: در برخی استان ها سیستم موبایل جمع آوری بی خطرساز تهیه شده و پسماندها تا رسیدن به محل دفن بی خطر می شوند.
سالاروند افزود: عوامل اجرایی در بیمارستان ها باید لباس فرم مناسب داشته باشند در صورتیکه در سطح بیمارستان این موارد رعایت نمی شود.
**روزانه 8500 کیلوگرم پسماند پزشکی در خرم آباد تولید می شود
معاون سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم آباد نیز در این میزگرد گفت: در شهرستان خرم آباد روزانه بین 330 تا 350 تن زباله تولید می شود که دفع آنها حدود 320 میلیارد ریال برای شهرداری هزینه دارد.
سعید فضل الهی اظهار داشت: از این میزان هشت هزار و 500 کیلوگرم زباله عفونی است که برای دقع این میزان زباله عفونی معادل یک میلیارد و 300 میلیون ریال برای شهرداری هزینه دارد.
وی افزود: مراکز دارای پسماندهای پزشکی در روزهای نخست تعهد بی خطر سازی کردن پسماندها را رعایت می کنند اما به دلیل هزینه بر بودن این عملیات را انجام نمی دهند.
**پسماندهای پزشکی مراکز درمانی بدون عادی سازی شدن به شهرداری تحویل می شوند
فضل الهی افزود: مراکز درمانی پسماندهای پزشکی را بدون عادی سازی کردن تحویل شهرداری می دهند و فقط مقداری حجم آنها را کم می کنند.
وی اظهار داشت: پسماندهای پزشکی باید در 2 مرحله به صورت اصولی جمع آوری و تفکیک صحیح شوند و متاسفانه بیمارستان ها زباله های تیز و برنده، عفونی، شیمیایی و رادیو اکتیو را تفکیک نمی کنند.
فضل الهی افزود: بی خطرسازی پسماندهای پزشکی مطب ها نیز باید شهرداری هماهنگ شود چراکه مسئول دفع و دفن این زباله ها شهرداری است.
**بیمارستان های لرستان روزانه بیش از پنج هزار کیلوگرم پسماند پزشکی تولید می کنند
مسئول بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی لرستان نیز گفت: در این استان 25 بیمارستان فعال وجود دارد که 11 بیمارستان در سطح شهر خرم آباد و 14 بیمارستان در سایر شهرستان های استان فعال است.
رضا پیری علم افزود: 17 بیمارستان استان دولتی و هشت بیمارستان غیردولتی هستند.
وی اظهار داشت: 23بیمارستان لرستان دارای دستگاه بی خطر ساز فعال و 2 بیمارستان به دلیل میزان کم پسماند فاقد دستگاه هستند و پسماندهی تولیدی خود را با استفاده از ظرفیت دستگاه های سایر بیمارستان ها بی خطر می کنند.
پیری علم ادامه داد: تعداد کل مطب ها،کلینیک ها و مراکز بهداشتی درمانی در بخش دولتی و بخش خصوصی یک هزار و 322 مورد است.
وی اظهار داشت: میزان پسماند عفونی تولیدی بیمارستان ها روزانه پنج هزار و 128 کیلوگرم و میزان پسماند عفونی تولیدی مطب هاو مراکز بهداشتی درمانی دولتی و غیردولتی یک هزار و 124 کیلوگرم است.
**طرح تفکیک و جمع آوری پسماند بر اساس دستورالعمل های وزارتی اجرا می شود
مسئول بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی لرستان گفت: طرح تفکیک و جمع آوری پسماند در تمامی بخش های بیمارستانی استان و بر اساس دستورالعمل های وزارتی اجرا شده و با ظروف مخصوص جمع آوری و به محل نگهداری موقت انتقال می شود.
وی افزود: با توجه به خریداری و نصب دستگاه بی خطر ساز پسماند در بیمارستان های استان،پسماندهای تیز و برنده و عفونی با استفاده از دستگاه بی خطر شده و تبدیل به پسماند عادی می شود.
وی اظهار داشت: پسماند عفونی بی خطر شده (شبه خانگی) و همچنین سایر پسماندهای تولید شده در بیمارستان تحویل شهرداری می شود تا با استفاده از وسیله نقلیه مجزا و مخصوص به محل نهایی دفع زباله هر شهر منتقل و در ترانشه های جداگانه و با شرایط خاص دفع بهداشتی شود.
**نظارت بر فرآیند دفع پسماندهای عفونی روزانه انجام می شود
مسئول بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی لرستان همچنین گفت: طرح تفکیکی و جمع آوری پسماند در تمام مراکز بهداشتی درمانی دولتی و غیر دولتی سراسر استان با ظروف مخصوص جمع آوری و در محل بصورت موقت نگهداری می شود.
پیری علم افزود: در بیشتر شهرهای استان با توجه به هماهنگی و اقدامات کمیته پسماند شهرستان پسماند عفونی تولیدی این مراکز به بیمارستان تحویل داده می شود تا پس از بی خطر سازی در بیمارستان توسط شهرداری به سایت دفع پسماند شهری منتقل و در ترانشه های جداگانه و با شرایط خاص دفع بهداشتی شود.
وی اظهار داشت: نظارت بر این فرآیند بصورت روزانه توسط کارشناسان بهداشت محیط مستقر در بیمارستان ها و کارشناسان ناظر در شبکه های بهداشت و درمان و کارشناسان معاونت بهداشتی دانشگاه بصورت مستمر انجام می شود.
پیری علم ادامه داد: با توجه به حساسیت موضوع این برنامه بصورت مستمر از طریق کارگروه پسماند استان و کمیته های پسماند شبکه های بهداشت و درمان تابعه و برگزاری جلسات درون بخشی و بین بخشی،پیگیری و اقدامات مداخله ای از جمله معرفی به مراجع قضایی ازطرف این دانشگاه و با حمایت و پشتیبانی اداره محیط زیست و مراجع قضایی در حال انجام می باشد.
وی افزود: بر اساس ضوابط واگذاری مدیریت پسماند پزشکی ویژه اشخاص حقیقی و حقوقی دارای شرایط می توانند جهت فعالیت در این عرصه مجوز خود را از معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی دریافت کنند.
/6060/ 7274