بزرگنمايي:

ندای لرستان - خرم آباد - بنابر اعلام مرکز آمار کشور، جمعیت روستایی طی سال های اخیر کاهش محسوسی داشته که این به معنای کم شدن جمعیت مولد است و باید برای کنترل این وضعیت و ثابت نگه داشتن جمعیت در روستاها برنامه هایی در پیش گرفت.
  به گفته کارشناسان، مهاجرت معمولا به دلایل اقتصادی مانند کمبود شغل و یا وجود فقر و بیکاری در جامعه مبدا و یا پدیدار شدن رفاه و ثروت اقتصادی در جامعه مقصد، اتفاق می افتد بنابراین انجام دادن اقداماتی که سطح رفاه و آسایش روستاها را بالا ببرد، می تواند نقش موثر و تعیین کننده ای در حفظ جمعیت روستایی و متعاقب آن حفظ جمعیت فعال و تولید کننده داشته باشد.
یکی از مهمترین برنامه های دولت در سال های96و97پرداختن به بحث طرح های اشتغال فراگیر و روستایی و پرداخت تسهیلات به مناطق روستایی و محروم است.
علاوه بر این، تفاهم نامه هایی با سازمان بهزیستی، بنیاد شهید و امور ایثارگران و کمیته امداد با هدف کاهش فقر مطلق در مناطق کمتر توسعه یافته، روستایی و اولویت سازی و ایجاد ساز و کار مشخص برای این سه نهاد منعقد شده است و در همین بخش با انجام مقدمات کار شرایط اشتغال برای بیش از چهار هزار نفر از جمعیت روستایی تحت پوشش این نهادهای حمایتی فراهم می شود.
** مرور آماری بر روند کاهش جمعیت روستایی
افزایش روستاهای خالی از سکنه و ترک روستا به مقصد شهر علاوه بر اینکه الگوی جمعیتی را تغییر می دهد در واقع به این معناست که هر آنچه از جمعیت روستایی کاسته می شود از تعداد افراد مولد و تامین کننده امنیت غذایی جامعه کاسته شده و در حاشیه شهرها به جمعیت مصرف کننده اضافه شده است.
در سال ١٣٩٥ معادل ٢٠ میلیون و ٧٣٠ هزار و ٦٢٥ نفر ساکن در روستاها بوده‌اند که نسبت به سال ١٣٩٠ معادل ٧٧٢ هزار و ٣٨٣ نفر یعنی به میزان 2 درصد جمعیت روستایی کاهش یافته است.
معاون آمار سازمان برنامه و بودجه استان لرستان دراین باره می گوید: بنا بر سرشماری سال 95 میزان کل روستاهای استان سه هزار و 415 روستا است که 2 هزار و 985 روستا دارای سکنه و 430 روستای آن نیز خالی از سکنه است.
حسین نورالدینی افزود: کل جمعیت استان لرستان بنا بر سرشماری سال 95 یک میلیون و 760 هزار و 649 نفر بوده که جمعیت شهری آن یک میلیون و 134 هزار و 908 نفر و تعداد جمعیت روستایی نیز 623 هزار و 896 نفر می باشد.
معاون آمار سازمان برنامه و بودجه استان لرستان یادآور شد: جمعیت روستایی استان بنا بر سرشماری سال 90 حدود 677 هزار و 416 نفر و تعداد جمعیت شهری استان نیز یک میلیون و 759 هزار و 51 نفر بود.
در واقع مقایسه جمعیت شهری و روستایی استان لرستان در دو سرشماری سال 90 و 95 نشان می دهد جمعیت روستایی استان در سرشماری سال 95 نسبت به سال 90 به میزان 53 هزار و 520 نفر کاهش یافته است.
آنچه از این داده های آماری برمی آید این است که آهنگ مهاجرت از روستاها به شهر شدت گرفته و این خود زنگ خطری است که باید برای آن چاره ای اندیشید تا بتوان جمعیت روستایی و تولید کننده موجود را حفظ کرد و دولت در همین راستا طی چند سال اخیر برنامه های متعددی در پیش گرفته است.
** اقدامات دولت برای توسعه و اشتغال روستایی در لرستان
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان لرستان نیز درهمین ارتباط با اشاره به اینکه 643 طرح اشتغال روستایی اعتبار دریافت کرده است، گفت: طرح‌های مصوب بخش اشتغال فراگیر نیز 2 هزار و 909 فرصت شغلی ایجاد می‌کنند.
علی آشتاب با بیان اینکه اجرای این طرح ها با استقبال خوب مردم مواجه شد، افزود: یک هزار و 816 طرح در سامانه «کارا» در بخش اشتغال روستایی با اعتبار 427 میلیارد تومان و پیش بینی اشتغال 7 هزار و 653 نفر ثبت شده است.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان ادامه داد: این طرح ها در دستگاه های اجرایی مورد بررسی قرار گرفت و به کمیته فنی ارجاع شدند و در این کمیته تایید و به سیستم بانکی معرفی شدند.
آشتاب گفت: در مجموع سهم استان از اشتغال روستایی 126 میلیارد و 800 میلیون تومان بود که با پیگیری‌های انجام شده به ١5٢میلیارد تومان افزایش یافت، که از این میزان اعتبار در قالب 941 طرح تعریف شده و تاکنون 106 میلیارد تومان پرداخت شده است.
وی با اشاره به این‌ که طرح‌هایی به ارزش 45 میلیارد تومان در مرحله عقد قرارداد هستند، عنوان کرد: 264 میلیارد و 260 میلیون تومان طرح مصوب در بانک‌های استان داریم.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان در ادامه گفت: سه هزار و 317 طرح در این استان برای استفاده از تسهیلات اشتغالزایی دستگاه های حمایتی به بانک های عامل معرفی شدند.
آشتاب افزود: در راستای حمایت از اشتغال روستایی در سال جاری یکهزار و 360 میلیارد ریال اعتبار جهت تسهیلات اشتغالزایی روستایی برای جامعه هدف نهادهای حمایتی بهزیستی، کمیته امداد و بنیاد شهید استان ابلاغ شده است.
وی اظهار داشت: با پرداخت این تسهیلات برای چهار هزار و 590 نفر اشتغال جدید ایجاد خواهد شد.
به گفته وی، از اعتبار اختصاص یافته به استان مبلغ 830 میلیارد ریال به کمیته امداد، 385 میلیارد ریال به بنیاد شهید و 157 میلیارد ریال به سازمان بهزیستی استان اختصاص داده شده است.
** پرداخت تسهیلات به یکهزار و 31 طرح اشتغال روستایی
غلامرضا عبداللهی مدیرکل امور روستایی استانداری لرستان نیز گفت: پرداخت تسهیلات به یکهزار و 31 طرح اشتغالزایی روستایی از سال گذشته تا کنون تصویب شده که برخی از این تسهیلات پرداخت و قرارداد نیمی از آنها منعقد و در مرحله پرداخت است.
وی افزود: با آغاز پرداخت تسهیلات اشتغال پایدار روستایی از سال گذشته تاکنون، یکهزار و 260 میلیارد ریال برای 904 طرح مصوب شده است.
عبداللهی با بیان اینکه این طرح ها زمینه ایجاد بیش از سه هزار و 400 فرصت شغلی را فراهم می کند، اظهار داشت: میزان پرداختی به طرح های اشتغال پایدار روستایی محدودیت ندارد و با سود 6 درصد پرداخت می شود.
** اقدامات دولت در آموزش به روستاییان
رحمن قلاوند مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای لرستان نیز در این خصوص گفت: در قالب طرحی 13 روستا از 13 شهرستان استان لرستان بصورت پایلوت انتخاب شدند و بعد از مراجعه حضوری و خانه به خانه، اطلاعات و آمار جمعیت افراد جویای کار و تحصیلات آنها جمع آوری و در نهایت تعداد 2 هزار و 600 نفر برای آموزش شناسایی شدند.
وی افزود: این افراد بر اساس علاقه در دوره های آموزشی مختلف شرکت کردند تا در طرح های دولت شامل اشتغال فراگیر و اشتغال روستایی ثبت نام کنند و تسهیلات اشتغال افزایی آنها در بخش های مختلف گلیم بافی، قالی بافی، پرورش گاو شیری، طرح های پروار بندی و کشت گیاهان دارویی پیگیری شد.
مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای لرستان گفت: از مجموع افراد مورد آموزش تعداد یک هزار و 900 نفر در مشاغل مختلف دسته بندی شد و از این بین برای تعداد هزار و 14 نفر پروانه کار صادر شده است.
وی گفت: برای دریافت تسهیلات 504 نفر برای تشکیل پرونده به بانک معرفی شدند و علاوه بر این افراد تحت پوشش نهادهای حماتی کمیته امداد و بهزیستی نیز بصورت جداگانه تسهیلات خاص در این بخش به 500 نفر اختصاص داده شده است.
قلاوند در بخش آموزش به روستائیان و عشایر افزود: در سال 96 سهم آموزش روستایی افزایش داده شد به اینصورت که در سال 96 تعداد 20هزار و 624 نفر ساعت آموزش دیدند که این میزان امسال به 30 هزار نفر ساعت افزایش یافته است.
** بهرمندی لرستان از اجرای طرح هادی چهار و نیم درصد بیشتر از میانگین کشوری
مدیرکل بنیاد مسکن لرستان نیز گفت: میانگین اجرای طرح هادی در کشور 34 درصد است که این رقم در لرستان 38/5 درصد یعنی چهار و نیم درصد بیشتر از میانگین کشوری است.
مسعود رضایی اظهار داشت: لرستان در بحث مقاوم سازی روستا ها توانسته است 31 درصد پیشرفت داشته باشد.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با اشاره به اینکه در بحث مقاوم سازی روستاها دولت بستر مناسب را فراهم کرده است گفت: بانک ها با در اختیار گذاشتن تسهیلات 25 میلیون تومانی توانسته اند به روستاییان کمک کنند.
** بیکاری مهمترین علت مهاجرت روستائیان به شهر
مجتبی ترکارانی رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان نیز در تحلیل مساله کم شدن جمعیت روستایی گفت: در شرایط کنونی مهمترین عامل مهاجرت از روستاها نبود کار و شغل در روستاهاست به این صورت که جوانان تحصیل کرده روستایی به دلیل نداشتن منزلت اجتماعی و اقتصادی تمایل به مهاجرت دارند.
وی گفت: در صورت نبود کار در روستاها و توزیع ناعادلانه امکانات رفاهی بین شهر و روستا در کنار نگرش منفی به زندگی روستایی بویژه در بین جوانان انتظار مهاجرت معکوس ، انتظار واقع گرایانه ای نیست و امکان تحقق آن بسیار پایین است.
به گفته وی، باید برای توانمندسازی و عزت دادن به جامعه روستایی و برای محافظت از جمعیت روستایی از آسیب های اجتماعی جامعه شهری، زمینه توسعه پایدار جوامع روستایی را فراهم کرد تا روستایی بتواند در زادگاه خویش زندگی آبرومندانه و مفیدی داشته باشد.
استان لرستان سه هزار و 415 روستا دارد که از این تعداد یک هزار و 569 روستا بالای 20 خانوار است.
616 هزار و 770 نفر در قالب 173 هزار و 735 خانوار جمعیت روستایی لرستان را تشکیل می دهند که در واقع باید گفت حدود 38 درصد جمعیت استان، روستایی هستند و برای تثبیت همین جمعیت در روستاها و حفظ کارکرد تولید کنندگی آنها تمهیداتی باید در پیش گرفت.