بزرگنمايي:

لر آنلاین - خرم آباد - کم آبی و بی آبی، صرفه جویی، خشکسالی و اصلاح مصرف رفته رفته به واژه های تکراری زندگی امروز تبدیل شده اند که باید برای برون رفت از این وضعیت راهکارهای جایگزین مصارف کنونی از جمله رونق گلخانه ها را جدی گرفت.
به گزارش ایرنا، در سال های اخیر عوامل متعددی از جمله کاهش نزولات آسمانی، روش های نادرست مصرف، اسراف، کشاورزی سنتی، صنایعی با مصرف بالای آب و تولید محصولات آب بر بدون ارزش افزوده آنچنانی، کشور را به سمت بحرانی به نام خشکسالی و کم آبی سوق داده است.
در این میان کارشناسان درخصوص صرفه جویی در مصرف اتفاق نظر دارند؛ بخش کشاورزی از مهمترین حوزه های مرتبط با هدر رفت آب است.
با گذشت سالها و ورود موج خشکسالی به ایران، لرستان نیز از تبعات این خشکسالی در امان نماند و آثار خشکسالی یکی پس از دیگری زخم عمیق خسارت را بر چهره لرستان به جای گذاشت.
لرستانی که دشت های سرسبز، رودهای خروشان، تنوع بسیار بالای گونه های گیاهی و حیوانی و وجود بیش از 50 آبشار فصلی و دائمی آن را به منطقه ای رویایی و بکر تبدیل کرده بود در سال های اخیر به استانی کم آب تبدیل شده است.
با شدت خشکسالی و کاهش نزولات جوی، رفته رفته حجم برداشت های آب از منابع سطحی و زیرزمینی افزایش یافت به نحوی که کارشناسان اعلام کردند برداشت آب از دشت کوهدشت این سالها تا عمق 80 متری نیز رسیده است.
علاوه بر کاهش بارندگی و خشکسالی، کشاورزان مهاجر و کشت گیاهان آبدوست نیز بلای بزرگتری در کشاورزی استان شد به نحوی که برای آبیاری تنها 14 هزار هکتار کشت آبدوست استان 410 میلیون مترمکعب آب در این اراضی مصرف می شد.
در این شرایط فرهنگ استفاده از منابع آب نیز در جامعه آنطور که باید اصلاح نشده و عده ای که تعداد آنان کم نیست هنوز در وهم و خیال روزهای پرآبی به سر می برند و انگار که صدای ترک لب های خشک زمین را نمی شنوند.
در این میان اهمیت گلخانه ها، بیش از پیش نمود پیدا می کند، خانه های سبزی که با کاهش چشمگیر مصرف آب و راندمان بالا نسبت به فضای بیرون می توانند تا حدود زیادی منابع آبی را از وضعیت قرمز خارج کنند.
** سدهایی نیمه پر با 40 درصد ظرفیت
مدیرعامل آب منطقه‌ ای لرستان از کاهش 40 درصدی میزان بارندگی ‌های این استان نسبت به حالت عادی خبر داد و گفت: براساس آمار شبکه باران سنجی شرکت آب منطقه‌ ای، میزان بارش ‌ها در سال آبی جاری (96-97) تاکنون معادل 261 میلیمتر بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل 47 درصد کاهش و نسبت به میانگین آمار بلندمدت (60 ساله) حدود 40 درصد کاهش نشان می‌دهد.
رضا میرزایی افزود: کاهش بارندگی ‌ها، منابع آبی استان اعم از سطحی و زیرزمینی را به شدت تحت تاثیر قرار داده، به طوری که در همه رودخانه ها، چشمه ها، سراب ها و منابع آب زیرزمینی کاهش آبدهی گزارش شده است.
مدیرعامل آب منطقه‌ ای لرستان با اشاره به اینکه حدود 60 درصد حجم مخازن سدهای لرستان خالی است، اظهار کرد: با این وضعیت تمامی شهرهای استان در سال 97 تحت تنش آبی قرار خواهند گرفت.
وی افزود: مدیریت آب و گذر از بحران در شرایط فعلی نیاز به یک بسیج عمومی دارد و برای اینکه خسارات ناشی از خشکسالی را به حداقل برسانیم، همه دستگاه‌های اجرایی و در کنار آن همه مردم باید مشارکت و همکاری داشته باشند.
** بیش از 90 درصد آب مصرفی لرستان در بخش کشاورزی است
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای لرستان اظهار کرد: سالیانه 2 میلیارد و593 میلیون مترمکعب آب در استان مصرف می شود.
میرزایی افزود: در حال حاضر 60 درصد آب این استان از حوزه کرخه و 40 درصد آب استان از حوزه دز تامین می شود.
به گفته وی از 2 میلیارد و593 میلیون مترمکعب آب مصرفی 72 درصد سطحی و بقیه از منابع زیر زمینی برداشت می شود و از این مقدار 92 درصد مصارف کشاورزی دارد.
وی تصریح کرد: پنج درصد آب استان در زمینه آشامیدنی و مصارف بهداشتی و سه درصد در صنعت مصرف می شود.
میرزایی افزود: چنانچه در حوزه کشاورزی، اصلاح الگوی کشت اجرایی شود بیش از 500 میلیون مترمکعب می توان صرفه جویی کرد.
وی با تاکید بر ممنوعیت کشت محصولات آبدوست در استان لرستان اظهار داشت: هم اکنون تنها 84 میلیون مترمکعب آب پشت سدهای استان وجود دارد و چشمه ها و منابع آبی خشک یا نیمه خشک هستند.
** کشت گلخانه ای، افزایش عملکرد با حفظ منابع آبی
معاون برنامه ‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز گفت: امروزه محدودیت منابع آبی و تغییر اقلیم و بروز خشکسالی‌ های متواتر، به چالش بخش کشاورزی کشور تبدیل شده است.
نامدار صیادی افزود: به منظور مقابله با این چالش برنامه‌ ها و سیاست‌ های متنوعی تدوین شده که یکی از آنها توسعه کشت محصولات کشاورزی در محیط‌ های کنترل شده و گلخانه ‌ای است.
وی اظهار داشت: توسعه کشت محصولات گلخانه ‌ای می ‌تواند در راستای اجرایی شدن سیاست های اقتصاد مقاومتی به افزایش عملکرد تولید در واحد سطح و همچنین افزایش راندمان آبیاری و حفظ منابع آبی کمک کند.
به گفته وی وزارت جهاد کشاورزی در برنامه‌ ششم توسعه کشور، سازمان‌ های جهاد کشاورزی استان ‌ها را برای توسعه این مهم مکلف کرده است.
وی افزود: سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان در این راستا با استناد به برنامه ‌های بالادستی اقدام به توسعه کشت ‌های گلخانه ‌ای از 27 هکتار کنونی به 107 هکتار در افق 1400 کرده است.
** کاهش آب مصرفی گلخانه به یک دهم لیتر بر ثانیه
معاون برنامه ‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان گفت: مهمترین اهداف توسعه کشت‌ های گلخانه ‌ای تولید محصولات کشاورزی در مناطقی است که قابلیت کشت در فضای باز را ندارند.
صیادی افزود: تولید محصولات براساس نیاز و ذائقه مصرف کننده به منظور حضور در بازارهای صادراتی و امکان تولید محصول در تمام فصول و مناطق را از دیگر اهداف این نوع کشت عنوان کرد.
وی اظهار داشت: افزایش تولید در واحد سطح کشت گلخانه ای صرفه اقتصادی بالایی دارد به نحوی که با یکهزار مترمربع کشت گلخانه ‌ای می‌ توان به اندازه‌ یک هکتار کشت در فضای باز و سنتی محصول تولید کرد.
وی افزود: میزان آب مصرفی کشت گلخانه ای نیز به یک دهم لیتر بر ثانیه نسبت به فضای باز می رسد درحالیکه کشاورزی سنتی ده ها و صدها لیتر بر ثانیه آب مصرف می کند.
صیادی گفت: ارتقای مدیریت کشت در کشت گلخانه ای منجر به افزایش کیفیت محصول تولیدی می شود چراکه کنترل دقیق آبیاری، کوددهی و آفات و بیماری‌ ها به روش های غیرشیمیایی انجام می شود.
** موانع و مشکلات توسعه کشت ‌های گلخانه ‌ای در لرستان
معاون برنامه ‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی لرستان گفت: در حال حاضر متوسط تولید 27 هکتار گلخانه استان سه هزار و 870 تن محصول گوجه و خیار است که این میزان در صورت رفع مشکلات، قابل ارتقا است.
صیادی بالا بودن هزینه اولیه احداث واحدهای گلخانه ‌ای را از مهمترین مشکلات پیش رو دانست و بیان کرد: ضعف سیستم بازاریابی و بازار‌رسانی محصولات کشاورزی در استان نیز از مسائل موجود است.
وی ادامه داد: نبود یا کمبود صنایع بسته بندی با کیفیت صادراتی و نبود پایانه‌های صادراتی جهت انتقال سریع محصولات با دوام پایین به بازارهای هدف نیز مشکل دیگری در مسیر کشت گلخانه ای لرستان به شمار می رود.
صیادی اظهار داشت: با برند سازی مناسب و تقویت شرکتهای تبیلغاتی برای معرفی بهینه محصولات کشاورزی می توان گام مهمی در راستای تولید محصول گلخانه ای استان برداشت چراکه لرستان سه عنصر اصلی، نیروی انسانی توانمند، آب و خاک حاصلخیز را در اختیار دارد.
به نظر می رسد گلخانه ها را می توان به عنوان خانه های سبزی دانست که نجات بخش منابع آب هستند و همزمان نیز با ارتقای راندمان تولید، حرکت روبه جلوی اقتصادی را به طور چشمگیری تسریع می بخشند.
7269/3022