بزرگنمايي:

ندای لرستان- در بروجرد بنا بر گفته برخی مسئولان، از بین 178 روستای بخش مرکزی، 16 روستا خالی از سکنه هستند، که مشکلات مرتبط با کمبود و بحران آب از جمله عمده ترین دلایل خالی شدن این روستاها است.

بخش اشترینان بروجرد نیز با مشکل جدی کم آبی مواجه است بطوریکه کارشناسان می گویند، مصرف بی رویه آب به خصوص در بخش کشاورزی باعث شده تا اشترینان با کمبود جدی آب مواجه شود بطوری که حتی در بخش هایی از این منطقه مردم در تابستان امسال با قطعی مکرر آب مواجه هستند.

کم شدن جمعیت روستایی به معنای کم شدن جمعیت تولید کننده و انباشت آنها در حاشیه شهرها است که از نظر اجتماعی و اقتصادی توان تطابق با جامعه ای که به آن مهاجرت کرده اند را ندارند.

430 روستای لرستان خالی از سکنه است

بنا بر گفته معاون آمار سازمان برنامه و بودجه لرستان،  تعداد روستاهای خالی از سکنه در این استان بنا بر سرشماری سال 95 میزان کل روستاهای استان سه هزار و 415 روستا است که 2 هزار و 985 روستا دارای سکنه و 430 روستای آن نیز خالی از سکنه است.
حسین نورالدینی در این باره افزود: کل جمعیت استان بنا بر سرشماری سال 95 یک میلیون و 760 هزار و 649 نفر می باشد که جمعیت شهری آن یک میلیون و 134 هزار و 908 نفر و تعداد جمعیت روستایی نیز 623 هزار و 896 نفر است.
معاون آمار سازمان برنامه و بودجه لرستان یادآور شد: تعداد جمعیت روستایی استان بنا بر سرشماری سال 90 تعداد 677هزار و 416 نفر است و تعداد جمعیت شهری استان یک میلیون و 759 هزار و 51 نفر بوده است.
در واقع مقایسه جمعیت شهری و روستایی استان در 2 سرشماری سال 90 و 95 نشان می دهد که جمعیت روستایی استان در سرشماری سال 95 نسبت به سال 90 به میزان 53 هزار و 520 نفر کاهش یافته است.
آنچه از این داده های آماری برشمرده بر می آید این است که آهنگ مهاجرت از روستاها به شهر شدت گرفته و این خود زنگ خطری است که باید برای آن چاره ای اندیشید تا بتوان جمعیت روستایی و تولید کننده موجود را حفظ کرد.
هرچند برخی کارشناسان با امیدواری بیشتری از نتایج طرح های مختلف توسعه زیرساختی و معیشتی در روستاها سخن می گویند به این صورت که با انجام اقداماتی موثر حتی می توان مهاجرت معکوس را محقق کرد.

16 روستای خالی از سکنه در بخش مرکزی بروجرد وجود دارد

بخشدار مرکزی بروجرد می گوید: از بین مجموع 178 روستای بخش مرکزی، 154 روستا دارای سکنه هستند و روستاهای خالی از سکنه نیز در فواصلی از سال ممکن است در آنها سکونت داشته باشند که در مجموع تعداد 16 روستای خالی از سکنه در بخش مرکزی بروجرد وجود دارد.

فاطمه گودرزی با تاکید بر توسعه روستایی در بخش های مختلف اضافه کرد: مشخص است که اگر مهاجرت معکوسی بصورت مهاجرت از شهر به روستا صورت گرفته است طی سال های اخیر نه به علت اشتغال و رفاه در روستاها بلکه بیشتر جنبه تفریحی و آرامش روستاها بوده است.

وی با اشاره به ضرورت موضوع آموزش در زمینه های مختلف در روستاها اظهار داشت: با تقویت آموزش و ارائه آگاهی لازم به روستائیان در جنبه های مختلف می توان بسیاری از مشکلات از جمله آسیب های اجتماعی را کاهش داد.

در 10 سال اخیر کم آبی مهمترین علت مهاجرت روستائیان بوده است

گودرزی افزود: تقریبا طی 10 سال اخیر مشکلات مربوط به کمبود آب از عمده ترین دلایل مهاجرت روستائیان بوده است و با اینکه سال گذشته بارش های خوبی اتفاق افتاد ولی خیلی نمی توان خوش بین که این بارش ها بتواند مشکلات مربوط به کمبود آب در روستاهای بخش مرکزی بروجرد را مرتفع کند.

بخشدار مرکزی بروجرد با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه عمران روستایی ادامه داد: تعداد 10 که تا کنون کار عمرانی شاخصی در آنها انجام نشده شناسایی شده اند و برای هر کدام از آنها میزانی اعتبار در نظر گرفته شده است.

گودرزی با اشاره به اینکه نزاع های محلی یکی از مهمترین مشکلات در روستاها است، یادآور شد: با آموزش می توان برخی از سنت های مثبت ریشه دار در فرهنگ روستاها را و از جمله سنت صلح و سازش بر اساس ریش سفیدی و کدخدا منشی را تقویت کرد که تقویت چنین سنت هایی در کاهش بسیاری از مشکلات در حوزه اجتماعی تاثیر گذار است.

اشترینان و مشکل جدی آب

بخش اشترینان بروجرد نیز با مشکل جدی کم آبی مواجه است بطوریکه تابستان امسال در قسمت هایی مردم با مشکل قطعی آب مواجه شدند در این خصوص مسعود فلاح معاون عمرانی فرمانداری بروجرد می گوید: بارش‌های خوبی امسال در بروجرد اتفاق افتاد اما بیشتر این بارش‌ها به دلیل نبود زیرساخت‌هایی همچون سد، بصورت رواناب به استان‌های پایین دست سرایز و در پشت سدهای آنها ذخیره شد، بنابراین تغییر چندانی در سفره آب‌های زیر زمینی منطقه ایجاد نکرده است.

وی افزود: این در حالیست که بیشتر مردم چه در مصارف خانگی و بخصوص در بخش کشاورزی آب را بصورت بی رویه مصرف می‌کنند و همین عامل بروز مشکل کم آبی شدید در بخش اشترینان و حتی در شهر اشترینان شده است.

وی با تاکید بر اینکه ما همچنان با کاهش سطح آب مواجه هستیم، بیان کرد: باید راهکارهای کنترل مصرف آب بطور جدی مورد توجه قرار گیرد.

فلاح با انتقاد از الگوی کشت محصولات کشاورزی گفت: همچنان الگوی کشت محصولات آبدوست در شهرستان بروجرد ادامه دارد و محصولاتی همچون برنج و هندوانه از الگوی کشت امسال خارج نشده است.

سفره خانه‌های سنتی و کم آبی در روستاهای پایین دست

بخشدار اشترینان گفت: وجود سفره‌های خانه‌های سنتی که از آب رودخانه‌ها در محوطه سفره خانه حوضچه درست کرده‌اند باعث شده تا مقدار بسیار زیادی آب به هدر داده شود و در مقابل بسیاری از روستاهای پایین دست با مشکل کم ابی شدید مواجه شوند.

مقداد صارمی با انتقاد از رویه کشت محصولات آبدوست توسط کشاورزان غیر بومی اظهارداشت: با توجه به بارش‌های خوب امسال کشاورزان غیر بومی به کشت محصولاتی همچون برنج و هندوانه در اشترینان پرداخته‌اند که تهدیدی جدی برای منابع آب ما است.

وی با اشاره به مشکل قطعی آب طی چند روز گذشته در بخش‌هایی از اشترینان افزود: این مشکل با همکاری به موقع آبفا بروجرد حل شد اما نکته قابل توجه این است که اشترینان طی سال گذشته علی رغم کمبود بارش‌هایی که داشتیم هیچ وقت با مشکل قطعی آب مواجه نبود.

وی یادآور شد: با تلاش شرکت آبفا بروجرد یکی از چاه‌ها وارد مداد شد و فعلا  با مشکل تنش آبی در اشترینان مواجه نیستیم.

بنا بر گفته مدیر شرکت آب و فاضلاب شهری بروجرد گفت: در شهر اشترینان با 2 و نیم حلقه چاه هیچگاه با مشکل کم آبی مواجه نبودیم اما امسال با این باور غلط که سال پربارانی داشته‌ایم پس هر طور می‌خواهیم می‌توانیم آب مصرف کنیم، اشترینان با مشکل قطعی آب مواجه شد.

حبیب اله حدادی با بیان اینکه ما بیشتر از میزان آب تجدید پذیر مصرف داریم، اظهارداشت: با وجود بارش‌های امسال ولی در منابع زیر زمینی تغییر چندانی ایجاد نشده است و بخصوص در محدوده اشترینان با مشکل جدی کم آبی مواجه هستیم.

دولت و تلاش برای اشتغال و رفاه در روستاها

بنا بر گفته معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی  با ایجاد امکانات و افزایش زمینه‌های اشتغال در مناطق روستایی، تا حد زیادی جلوی مهاجرت های غیرضروری و کاهش جمعیت روستاها گرفته شده است.

احمد میدری چندی قبل  در بازدید از غرفه صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر در چهارمین نمایشگاه توانمندی های اقتصادی روستاییان و عشایر، افزود: در گذشته به دلیل محدودیت های آموزشی، بهداشتی و اشتغال که در مناطق روستایی و عشایرنشین وجود داشت، ساکنان این مناطق تمایل داشتند که به شهرهای بزرگتر مهاجرت کنند.

پرداخت تسهیلات اشتغال و تلاش برای جلوگیری از مهاجرت به شهرها

یکی از مهم ترین برنامه های دولت در چند سال اخیر پرداختن به بحث طرح اشتغال فراگیر و اشتغال روستایی و پرداخت تسهیلات به مناطق روستایی و محروم است.

علی آشتاب مدیر کل تعاون، کار ورفاه اجتماعی لرستان در اینخصوص گفت:  اشتغال روستایی از سیاست های اصلی دولت است که تاکنون در این راستا حدود  212 میلیارد تومان در لرستان پرداخت شده است و ‌ 200 میلیارد تومان طرح اشتغال روستایی در استان تصویب شده که با ابلاغ اعتبارات سال 98 طی هفته های آینده؛ پرداخت این تسهیلات به زودی آغاز می شود.

وی رونق تولید و توقف روند مهاجرت به شهر را از نتایج تسهیلات اشتغال روستایی برشمرد و اظهار داشت: این رقم به یکهزار و 153 طرح پرداخت شده که معادل 95 درصد طرح های مربوطه است.

آشتاب گفت: همچنین بیش از 70 میلیارد تومان وام قرض الحسنه اشتغال به نهادهای حمایتی از جمله کمیته امداد امام (ره) و بهزیستی اختصاص یافته تا 2 هزار و 368 نفر از افراد تحت پوشش از این خدمت بهره مند شوند.

اقدامات دولت برای اشتغال روستایی در بروجرد

عبدالعلی گیوه کی رئیس اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی بروجرد در این خصوص در گفت و گو با ایرنا گفت: ازابتدای اجرای طرح اشتغال روستایی تا کنون تعداد 545 طرح با مبلغ تسهیلات 509 میلیارد و 981 میلیون ریال و با ظرفیت اشتغالزایی هزار و 260 نفر به کمیته فنی معرفی شده است.

وی افزود: از این میزان، تعداد 148 طرح با مبلغ تسهیلات 181 میلیارد و 640 میلیون ریال و اشتغالزایی 324 نفر منتظر بررسی هستند و تعداد طرح های پرداخت شده نیز 394 طرح با مبلغ 288 میلیارد و 260 میلیون ریال پرداختی هستند که از قابلیت اشتغال برای 904 نفر برخوردار هستند.

رئیس اداره کار بروجرد با اشاره به طرح فراگیر دولت در راستای اشتغال و توسعه روستایی گفت: در بخش طرح فراگیر نیز مجموع طرح های منعقد شده و پرداختی 76 طرح با مبلغ تسهیلات 162 میلیارد و 698 میلیون ریال است که از قابلیت اشتغالزایی برای 502 نفر بروخوردار است.

گیوه کی یادآور شد: در طرح مشاغل خانگی نیز تعداد 243 طرح با مبلغ تسهیلات 13 میلیارد و 250 میلیون ریال به بانک معرفی شده است که از اینها 143 طرح به مبلغ هفت هزار و 500 میلیون ریال پرداخت شده است.

کارشناسان بر این باورند که باید شرایطی را فراهم کنیم تا افراد در روستاها بمانند و در رشد و توسعه آن تلاش کنند و کمتر به جامعه شهری مهاجرت کنند و باید جریان سازی اقتصادی را برای اشتغالزایی در روستاها ایجاد کرد در همین راستا، استفاده از ظرفیت بخشداری ها  برای جذب اعتبارات برای روستاییان یکی از راهکارهایی است که زمینه های عمرانی در روستاها را فراهم کند.

مجموعه اقدامات دولت و تلاش هایی که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از ابتدای سال 96 تا کنون در قالب طرح های مختلفی اعم از اشتغال روستایی، طرح اشتغال فراگیر و  مشاغل خانگی به اجرا گذاشته است تلاش برای ایجاد زمینه های توسعه روستایی و بعبارتی همان جریان سازی اقتصادی است تا در گام نخست مانع از مهاجرت روستائیان به شهرها شود و در صورت اجرای ایده آل حتی با نگاهی خوشبینانه می تواند منجر به مهاجرت معکوس شود.